آواچه - ۶ (مترادف بی‌جا، حشو)
دانلود آواچۀ شمارۀ ۶ «ویراستاران»: ۲ مگابایت، ۴ دقیقه
متن فایل صوتی:
سلام بر هم‌وندان گرانمایۀ «ویراستاران». بسیار ممنونیم از این همه بازخورد مثبتی که دادید و امیدبخشی‌ها و افق‌گشایی‌هایتان. صوتک‌ها را ادامه می‌دهیم. دقایقی از امروز، یعنی شب چهارشنبه‌سوری تا صفر بامداد باقی مانده است. باید حتماً صوتک امروز را تقدیمتان کنیم. الان در دفتر «ویراستاران» هستیم. آقای سعیدی، صفحه‌آرایمان، کاری را که باید فردا، یعنی آخرین روز کاری سال 95 تحویل بدهیم زحمت کشید و نهایی کرد. برویم سراغ صوتک امروز یا امشب.
وقتی می‌خواهید مفهومی را به خواننده‌تان برسانید بزرگواری کنید و این همه مترادف کنار همدیگر نیاورید. نگویید «محبت و مهربانی و لطف اساس رفتار با مردم است». نگویید «صبر و استقامت و پایداری برای موفقیت لازم است». نگویید «تلاش و کوشش باید تا انسان...». به اینها می‌گویند «حشو». مترادف‌های بی‌جایی که کنار همدیگر در جمله بیاید.
مترادف «بجا» یعنی چه؟ جایی که شما می‌خواهید تأکید کنید. یعنی من برای تأکید دارم اینها را پشت سر هم می‌آورم. دکتر شریعتی کسی بود که بیشترین استفاده را از مترادف‌های بجای تأکیدی می‌کرد. یعنی آنقدر مترادف ردیف می‌کرد پشت سر همدیگر که شما حیرت می‌کردید. «و خدایا اخلاص، یکتایی، یک تویی»، همین‌طور ردیف می‌کرد پشت سر هم و می‌رفت. البته آنجا فضا فرق می‌کند و متن در آنجا خلاق می‌شود. بحث ما سر متن دکتر شریعتی نیست. در متن‌های معمولی، رسمی و معیارتان، آن متن‌هایی که می‌خواهیم پیام‌رسان باشند، این همه مترادف پشت سر هم ردیف نکنید. حشو است، غلط است، و ویراستار باید اینها را بردارد. و در ویرایش کاغذی وقتی خواستید اینها را بردارید و یکی را نگه‌دارید، دقت کنید «واو»ها را هم بردارید. بعضی وقت‌ها یک مشت «واو» در متن می‌ماند. ویراستار برمی‌دارد مترادف‌ها را حذف می‌کند و این «واو»ها همین‌طور می‌ماند. در نگاه آخر باید مراقب باشیم اینها را برداریم.
اما برای تأکید، من پیشنهاد دیگری دارم. برای تأکید هم مترادف کنار هم ردیف نکنید. ببینید اگر شما سه کلمه، چهار کلمه مترادف کنار همدیگر بیاورید، تمام تیرهایتان را خالی کرده‌اید. صبر کنید در جملۀ بعدی وقتی باز می‌خواهید به آن کلمه برسید که احتمالاً کلمۀ مهمی است که شما برایش مترادف آورده‌اید و قرار است درباره‌اش حالاحالاها حرف بزنید، آنجا مترادفش را بیاورید. یعنی چهار کلمۀ مترادف را در چهار جملۀ جداگانه برای رساندن همان مفهوم استفاده کنید. در این صورت متنتان خیلی زیبا می‌شود. ضمن اینکه درست هم هست. هم درست است، هم زیبا. حشو هم ندارد. «محبت اساس رفتار با مردم است»، «ما در رفتار خود باید مهربانی پیشه کنیم»، «اگر مهرورزی در کار نباشد مردم از کنار ما...»، یعنی میتوانید این مترادف‌ها را جاهای مختلف متنتان، پاراگراف بعدی و جاهای دیگر بیاورید و به خواننده برسانید که من می‌خواهم همان را بگویم.
پس درس امروز: مترادف‌های بی‌جا کنار همدیگر نیاوریم. هم نادرست است، هم نازیباست. ما همۀ تیرهایمان را در یک جمله، همۀ خشاب‌هایمان را در یک جمله خالی می‌کنیم و بعد در جمله‌های بعدی مجبوریم بیافتیم به تکرار.
صوتک به جای ویس آمده است آیا؟
+به نظر- آنقدر-صحیح تر باشد.
+بلاگر ها بسیوووووور به این درست نویسی ها احتیاج دارن. آفرین.