آواچه - ۱۳ (ویرایش پیامک نوروزیِ رئیس‌جمهور در سال ۱۳۹۶ و سه ایراد ویرایشی در پیامک نوروزی ۱۳۹۳)
دانلود آواچۀ شمارۀ ۱۳ «ویراستاران»: ۲ مگابایت، ۴ دقیقه
متن فایل صوتی:
سلام. در آواچۀ یکم فروردین ۱۳۹۶ مؤسسۀ «ویراستاران» می‌خواهم دربارۀ پیامکی صحبت کنم که امروز تقریباً همۀ ما از طرف آقای رئیس جمهور، دکتر حسن روحانی، در گوشی‌هایمان دیدیم. سال ۱۳۹۳ بود که نخستین پیامک نوروزی رئیس جمهور برای همۀ مردم ایران ارسال شد. همان سال مطلبی نوشتیم و سه ایراد ویرایشی آن پیامک را در تارنمای «ویراستاران» گذاشتیم که در شبکه‌های اجتماعی و پایگاه‌های خبری خیلی بازتاب داشت. گفتیم حیف است چنین اقدام مهمی را بدون ویرایش و بدون دقت‌ورزی معنایی و دقت‌ورزی صوری انجام بدیم. از پیامک سال ۹۴ و ۹۵ می‌گذریم. امسال یکم فروردین ۱۳۹۶ این پیامک را در گوشی‌هایمان دیدیم: «بهاری پر "امید" و سالی همراه با "پیروزی" و اعتدال برایتان آرزومندم. عید شما مبارک. حسن روحانی رییس جمهور»
چند نکته و سؤال؛
چرا بهاری پرامید و سالی همراه با پیروزی؟ چرا امید و پیروزی داخل گیومه رفته و اعتدال که با «واو» عطف آمده نرفته؟ چرا پیروزی؟ الان بین مردم تبادل ذهنی برای واژۀ «پیروزی» رقابت این تیم پیروزی با تیم استقلال است و جملاتی مانند «پیروزی به‌دست بیاورید»، یا «امسالتان همراه با پیروزی باشد» را خیلی استفاده نمی‌کنیم. این کمی از فارسی طبیعی که مردم می‌گویند دور است. و رییس جمهور در انتهای پیامک همان‌طور که در نوشتۀ سال ۱۳۹۳ نوشتیم، با دستورخط فرهنگستان باید باشد که همزه ابتدای آن درست است. یعنی «رئیس جمهور»، نه «رییس جمهور» و جالب است که ایرانسل این پیامک را با همزۀ «رئیس» فرستاده و همراه اول با ی (دو تا ی، یعنی رییس جمهور).
می‌خواهم روی یک نکتۀ صوری تأکید کنم. گیومه دو کارکرد مهم دارد.
یک: برای نشان‌دادن نقل‌قول مستقیم
دو: برای برجسته‌سازی
به کاربردهایش کاری نداریم. قیافۀ گیومه در زبان فارسی باید روی کرسی و پایین باشد. همین‌طور که داریم می‌نویسیم روی همان خط. آنکه بالا می‌رود و این طرف و آن طرف کلمه است، حالا یا تکی یا جفت با فاصله از کرسی می‌آید، گیومۀ انگلیسی است که اگر دو خط موازی کوچک آن بالا باشد به آن «کوتیشن مارک» می‌گویند. بعضی وقت‌ها اگر جفتی باشد به آن سیکستی سیکستی ناین ناین یا اگر تکی باشد سیکس ناین می‌گویند. شش و نه انگلیسی را در نظر بگیرید.
در متن انگلیسی اگر بخواهید گیومه بیاورید این‌طور بگذارید. در متن فارسی گیومه پایین می‌آید. و در پیامک‌ها هم همۀ گوشی‌ها گیومۀ فارسی را پشتیبانی می‌کنند.
پس در این دو مورد (امید و پیروزی) بهتر بود که حتی اگر هدف، تأکید روی کلمه است، با گیومۀ فارسی بیاید. «پرامید» هم باید به‌هم بچسبد. یک کلمه است، حتی اگر فقط کلمۀ امیدش گیومه می‌گیرد. ما صورت درستش را در تصویری که همراه با آواچه پخش می‌کنیم نوشته‌ایم.
پس جمع‌بندی کنیم.
این جمله را می‌شد از نظر انتخاب واژه‌ها و چینش آنها کنار همدیگر بهتر نوشت و دقت‌ورزی‌های صوری هم در آن صورت داد. یعنی همزۀ «رئیس جمهور»، فاصلۀ «پر» و «امید» و گیومه‌های فارسی.
تسنیم
