آواچه - ۳۸ (اصلح‌تر و اعلم‌تر، خطای منطقی، چرا «تَر»تَر؟!)
دانلود آواچۀ شمارۀ ۳۸ «ویراستاران»: ۱ مگابایت، ۲ دقیقه
متن فایل صوتی:
زمان انتخابات که می‌شود در تبلیغات کاندیداها و نمایندگان گاهی می‌بینیم که تعبیر «اصلح‌تر» را به‌کار می‌گیرند.
چه کسی اصلح است؟ فلانی
چه کسی اصلح‌تر است؟ بهمانی
نادرست است. «اصلح» بر وزن افعل در عربی آن «تربودن» را دارد. صفت تفضیلی است. پس هم می‌توانیم بگوییم اصلح، هم می‌توانیم بگوییم صالح‌ترین. یعنی صفت عالی به‌کار ببریم.
اما بهتر است فارسی کنیم اینها را و بگوییم شایسته‌تر، شایسته‌ترین. آن وقت دیگر در دام اصلح‌ترین هم نمی‌افتیم.
در انتخاب مرجع تقلید هم همه دنبال «اعلم» می‌گردند. بعضی‌ها دنبال اعلم‌تر و اعلم‌ترین می‌گردند. که این هم درست نیست. عملشان نه؛ آن کلمه‌ها درست نیستند. اعلم یعنی داناتر، سرتر در دانش، در علم. پس کافی است بگوییم اعلم و آنجا دیگر اصطلاح شده و دیگر نمی‌توانیم بگوییم «عالم‌تر»، «داناتر». یعنی فارسی‌اش را نمی‌توانیم به‌کار ببریم. پس اعلم‌تر، اصلح‌تر و افضل‌تر و افضل‌ترین و اصلح‌ترین و اعلم‌ترین نادرست هستند.
سعید بیگی
