آواچه - ۵۸ (ویرایش، ادبیات کودک)
دانلود آواچۀ شمارۀ ۵۸ «ویراستاران»: ۱ مگابایت، ۲ دقیقه
متن فایل صوتی:
کاری است بین‌رشته‌ای و حتی دشوارتر از ویرایش ادبیات بزرگسال!
یکی از سؤالاتی که خیلی پرسیده می‌شود و شاید برای خیلی از دوستان دیگر هم سؤال باشد این است که آیا ویراستار کتاب بزرگسال می‌تواند کتاب کودک هم ویرایش کند یا نه. بله می‌تواند، ولی به‌شرط اینکه آن ویراستار با ادبیات کودک کاملاً آشنا باشد. ادبیات کودک به‌عنوان یک رشتۀ آکادمیک یک دانش بین‌رشته‌ای است. رشته‌هایی مثل زبان‌شناسی، روان‌شناسی، فلسفه، به‌خصوص فلسفه، جامعه‌شناسی، ادبیات، هنر و چند تا رشتۀ دیگر. و طوری است که وارد حوزه‌های خیلی از رشته‌ها می‌شود و از یافته‌هایشان و حتی مبانی‌شان استفاده می‌کند. پس یک ویراستار کتاب کودک باید این توانایی را داشته باشد که از یافته‌ها و مبانی این رشته‌ها در ویرایش متنی که برای کودک نوشته شده است استفاده کند.
مثلاً در ویرایش زبانی کتاب کودک خیلی اصول زبان‌شناسی کاربرد دارد. ویراستاری که می‌خواهد کتاب کودک را ویرایش کند باید بداند زبان‌آموزی کودک چه‌طور اتفاق می‌افتد. یعنی باید بداند اصولاً کودک چه‌طور زبان مادری‌اش را یاد می‌گیرد و بعد این زبان چه‌طور توسعه پیدا می‌کند و چه‌طور تثبیت می‌شود. ویراستار کتاب کودک باید بداند که کودک پیش‌دبستانی دارد قواعد و ساخت زبانی را بیشتر یاد می‌گیرد. پس جمله‌ها و واژه‌ها باید به این کار کمک کنند. یعنی باید کوتاه باشند. خیلی قرص و محکم باشند. ابهام نداشته باشند. ویراستار کتاب کودک باید بداند که کودک دورۀ دبستان علاوه بر قواعد و ساخت زبانی که دارد یاد می‌گیرد با اصول کاربردشناختی زبان هم دارد آشنا می‌شود. و آن‌وقت ویراستار باید بلد باشد که باتوجه‌به همۀ اینها جمله‌ها وکلمه‌های یک متن را ارزیابی کند و نهایتاً ویرایش کند.
با این مقدمه‌ای که عرض کردم می‌شود یک نتیجه گرفت. و آن اینکه ویراستار کتاب کودک، البته ویراستاری که همۀ انواع ویرایش را بلد باشد و به آنها مسلط باشد یک سر و گردن از ویراستار کتاب بزرگسال بالاتر است. و ویراستاری کتاب کودک هم علی‌رغم اینکه نشان نمی‌دهد و خیلی به‌نظر نمی‌رسد کمی دشوارتر از ویرایش کتاب بزرگسال است.
مهرداد