زنگ فارسی

لینک بالا برای دوستانی هست که وبلاگ دارن و می‌خوان مطالب رو دنبال کنن.

آواچه - ۱ (بی‌نظیرترین، خطای منطقی)

چهارشنبه, ۲۶ ارديبهشت ۱۳۹۷، ۰۲:۱۰ ب.ظ

دانلود آواچۀ شمارۀ ۱ «ویراستاران»: ۱ مگابایت، ۲ دقیقه

متن فایل صوتی:

عید نوروز رفته بودیم یزد و می‌خواستیم مسجد جامع یزد که شاهکار معماری ایرانی است را ببینیم. ابتدای مسجد یک بنر خیلی بزرگ زده بودند. من تا آن وقت بنر به آن بزرگی ندیده بودم. و نوشته بودند که «به بی‌نظیرترین بنای تاریخی جهان خوش آمدید». همه رد می‌شدند و می‌رفتند. اما ویراستار، نویسنده و مترجم باید ذهنش روی واژه‌ها حساس باشد.

«بی‌نظیرترین» یعنی چه؟ «بی‌نظیر» یعنی چیزی که نظیر ندارد. بعد، «بی‌نظیرتر» یعنی چه؟ «بی‌نظیرترین» آن وقت یعنی چه؟ دیدید معنا ندارد؟ به این می‌گویند خطای منطقی. یکی از مبانی ویرایش زبانی است و مثال بارزش «بی‌نظیرترین» است.

«بی‌نظیرترین» را با نیم‌فاصله در گوگل جست‌وجو کردم. این‌ور و آن‌ورش را هم بستم (کوتیشن گذاشتم). بعد هم با فاصله جست‌وجو کردم (یعنی «بی»، فاصله، «نظیرترین»). در مجموع حدوداً ۸۰۰۰۰۰ تا «بی‌نظیرترین» در متن‌های فارسی در وب، راه پیدا کرده است. نتیجۀ این جست‌وجو نشان می‌دهد این خطا خیلی مخفی است.

می‌دانید ما کی دچار این خطا می‌شویم؟ وقتی که جو ما را می‌گیرد. وقتی می‌خواهیم از چیزی تعریف خیلی چشمگیری بکنیم، می‌گوییم بی‌نظیر. بعد می‌بینیم نشد. مثلاً می‌گوییم «بی‌نظیرترین آهنگ یانی این است»، یا «بی‌نظیرترین گزارش‌کار آزمایش هیدرولیک»، یا «غار کتله‌خور، بی‌نظیرترین غار ایران»، «بی‌نظیرترین نسخۀ خطی قرآن هم‌اکنون در اختیار ماست» و همین‌جور مثال‌های مختلف.

حواسمان باشد وقتی که می‌خواهیم بگوییم «کودک بی‌نظیرترین دورۀ زندگی‌اش وقتی است که زبان باز می‌کند» و واقعاً هم انگار همین‌طور است از تعبیر بی‌نظیرترین استفاده نکنیم. «ترین»ش را بیاندازیم، بعد استفاده کنیم. بگوییم «دوران بی‌نظیر زندگی انسان»، «بنای بی‌نظیر تاریخی جهان»، «نسخۀ خطی بی‌نظیر قرآن». از تعبیر «بی‌نظیرتر» و «بی‌نظیرترین» دوری کنیم.

+ «ویراستاران»

۹۷/۰۲/۲۶

نظرات  (۱۰)

سوال:
ما تقریباً مشابه همین عمل رو در زبان انگلیسی هم داریم. نداریم؟ وقتی برای یک توصیفی به عنوان مثال از وری وری استفاده می‌شه.(very very bad) 
می‌دونم قابل مقایسه نیست و ربطی هم به بحث نداشت. ولی برام سوال شد.
پاسخ:
این تکرار کردن واژه، یه جورایی برای تأکید و تشدیده. حالا نمی‌دونم این «خیلی خیلی» ایراد ویرایشی داره یا نه، ولی به نظرم ایرادش مثل اینی که تو پست گفته ایراد منطقی نیست. انگار یه عدد بزرگ رو به توان یه عدد بزرگ رسوندیم یا ضربدر یه عدد بزرگ کردیم. خیلی خوبم مثلا میشه هزار تا خوبم، خیلی خیلی خوبم میشه یک میلیون تا خوبم :))
۲۶ ارديبهشت ۹۷ ، ۱۴:۴۳ مصطفی فتاحی اردکانی
اتفاقا من فکر می کنم وقتی از "بی نظیرترین" استفاده میشه نه تنها غلو و تعریف چشم گیری نیست بله از بار بی نظیر بودن موصوف هم کم می کنه.

به عبارتی استفاده از این ترکیب میخواد بگه که شاید بقیه جاها هم بی نظیر باشن ولی مسجد جامع یزد بی نظیر تره. که یه وقتی یکی مثل من وقتی میره مسجد جامع رو می بینه نگه چیه الکی می گید بی نظیره این مسجد من شبیه اینو دیدم......
پاسخ:
آره، منم باهاتون موافقم.
چه نگاه حساسی :)
پاسخ:
حساس و دقیق :)
یکی از منطقی‌ترین استدلال‌های ویراستاری بود که شنیدم :)
پاسخ:
آره واقعاً :)
خدای من!
چه اشتباه فاحشی و البته مخفی...
پاسخ:
یکی از اشتباهات رایجه که خیلیا ممکنه ندونن اشتباهه
میگم میشه یه پست درباره ی جای درست استفاده از ویرگول و نقطه ویرگول و اشتباهات شایع هم بذاری؟
پاسخ:
چشم :) 
خبر خوب اینکه هفتاد هشتاد تا پست قراره راجع به درست‌نویسی بذارم و هر روز با یک نکته در خدمت شما عزیزان خواهم بود
۲۷ ارديبهشت ۹۷ ، ۱۲:۳۵ آقای هیچ‍ ‌‌
و چقدر این پست ها برای من نیازه ...
پاسخ:
پس هر روز صبح یه سر به این وبلاگ بزنید و برای دوستانتون هم بفرستید کسی نیازمند نمونه
۲۷ ارديبهشت ۹۷ ، ۱۲:۵۷ آقای هیچ‍ ‌‌
:) باشد
پاسخ:
:) تشکر
۲۷ ارديبهشت ۹۷ ، ۱۷:۴۵ سربازِ روزِ نهم
به آقای باقری سلام برسونید
پاسخ:
به روی چشم. سلامت باشید :)
به قول استاد ما این ترین و تر ها رو ول کنید 
پاسخ:
نه :) ول نکنیم.

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">